Samen Genieten Tijdens de Feestdagen: Tips voor Mantelzorgers

De decembermaand is weer in volle gang. De kerstdagen staan voor de deur. Hoe voel jij je daar bij? Is het een tijd waar je vol verwachting naar uitkijkt? Een tijd van bezinning? Of wellicht ook een periode die wat spanning oproept?

In deze blog staan we stil bij de uitdagingen waar jij als mantelzorger voor kunt staan. We geven je een aantal praktische adviezen over het managen van verwachtingen, op de loer liggende overprikkeling en hoe je het klein, maar fijn kunt houden, zodat jullie een ontspannen feestdagenperiode mogen beleven.

Hoe jouw verleden de feestdagen kleurt

Voor veel mensen is er standaard al stress rondom feestdagen. Zij geven aan een druk te ervaren. Het moet immers gezellig zijn en het kerstdiner mag niet mislukken. Bovenal moet alles in een paar dagen gepropt worden. Daarnaast draagt iedereen ervaringen bij zich die al in het verleden zijn opgedaan. Hoe jij vroeger thuis de feestdagen ervoer, heeft invloed op vandaag. Het is goed om je daarvan bewust te zijn.

Als je daarnaast ook nog voor iemand zorgt, krijg je naast je eigen ervaringen en verwachtingen ook nog te maken met de zorg voor iemand anders. Met ook zijn of haar eigen ervaringen, verwachtingen, mogelijkheden en onmogelijkheden. Vaak ben je als mantelzorger steeds aan het opletten of het voor je naaste nog wel fijn is. Je staat steeds áán. Dit alles kan (extra) stress met zich meebrengen.

Verwachtingen afstemmen

Wat kun je gegeven het bovenstaande doen om ervoor te zorgen dat deze dagen voor jullie beiden op een prettige manier verlopen?

Bespreek met elkaar welke verwachtingen je hebt van deze dagen en maak deze concreet. Hoe is het voor jullie beide fijn? Waar zie je tegenop? Hoe lang mag het duren? Een tip is om een begin- en eindtijd met elkaar af te spreken. Hiermee baken je je eigen grenzen en die van een ander af. Kun je van tevoren afspraken maken over het eten? Laat iedereen bijvoorbeeld een gerecht meebrengen en maak afspraken over het opruimen van het eten. Je hoeft niet alles alleen te doen. Het belangrijkste: Vul het niet in voor elkaar, maar ga met elkaar in gesprek.

Indien het niet mogelijk is om met je naaste hierover te kunnen praten, probeer dan voor jezelf antwoord te geven op bovenstaande vragen. Zo houd je zoveel mogelijk eigen regie.

Houvast voorkomt onnodige spanning

Voor mensen met een haperend geheugen is het prettig om wat houvast te hebben. Een goede tip van mantelzorgelijk.nl is om een overzicht te maken met daarin de foto’s en de namen van de personen die komen. Dan kan je naaste even snel kijken. Dit voorkomt onzekerheid en schaamte en zo kan spanning aan de eettafel worden voorkomen.

Prikkels

Laten we het even hebben over prikkels. Vaak zijn de kerstdagen volle dagen. Samenzijn in een (grote) groep, veel gepraat, de muziek staat aan, kortom: er zijn voortdurend prikkels.Wat is nog prettig? Een teveel aan prikkels kan er voor zorgen dat mensen een korter lontje krijgen, soms zonder dat ze doorhebben waar het aan ligt. Zeker in het geval bij mensen met een vorm van dementie komt dit vaak voor.

In verzorgingshuizen wordt vaak veel georganiseerd onder het mom: dan is hij of zij tenminste een beetje onder de mensen. Dit is niet voor iedereen even prettig, dus stem dit van tevoren af. Hetzelfde geldt voor muziek. Is het fijn als deze op de achtergrond aan staat of zorgt het voor een teveel aan prikkels?

Probeer de prikkels behapbaar te houden voor jezelf en de ander. Plan momenten in waarin je even een adempauze neemt. Voel je niet schuldig om ook een momentje voor jezelf te nemen. Juist als er andere mensen zijn, dan kunnen die omkijken naar jouw naaste, zodat jij even een frisse neus kunt halen en tot jezelf kunt komen. Een korte wandeling kan een positieve invloed hebben op hoe je je voelt en hoeveel je kunt hebben.

Gemis

Soms gaan deze dagen ook gepaard met een gemis van iemand die er niet meer is. Is het mogelijk om daar voor jezelf (of elkaar) vorm aan te geven? Bijvoorbeeld door het aansteken van een kaars en daar in stilte bij aanwezig te zijn? Door het luisteren naar bepaalde muziekstukken?
Juist het bewust aandacht geven hieraan zorgt voor meer ontspanning op andere momenten.

Het zijn de kleine dingen die het doen

Maak bewust ruimte voor kleine geniet-momentjes. Een arm om je heen, de lach van het kleinkind dat naar je toe komt, de dankbaarheid dat je maar weer samen aan tafel mag zitten. Probeer het grote, perfecte plaatje los te laten en focus je in plaats daarvan op de kleine dingetjes.
Daarnaast heeft Mantelzorgelijk.nl nog een leuke tip: Als de persoon voor wie je zorgt niet erg mobiel is, maak dan ’s avonds een ritje in de auto om alle kerstverlichting in de buurt te bekijken. Je kunt ook samen naar één van de kerstconcerten op tv kijken.

Making new memories

Een mooie manier om herinneringen vast te leggen is door middel van de herinneringen kerstbal.
In de bal zitten briefjes waarop je je favoriete herinneringen kunt schrijven. De bal met de herinneringen gaat in de boom. Volgend jaar kom je dan de kerstbal weer tegen tussen de kerstspullen en kun je de herinneringen weer herbeleven. Vervolgens hang je weer een nieuwe bal, met de herinneringen van dat jaar, in de boom.

In plaats van zitten en praten kan het ook lucht geven om samen iets te doen. Denk aan een kerststukje maken of iets anders met je handen. Iets creatiefs doen zorgt ervoor dat je brein kan ontspannen en even uit de stress stand kan.

Je batterij weer opladen

Hoewel het mogelijk weerstand bij je oproept (herstellen? ik heb daar helemaal geen tijd voor!) willen we toch nog heel even stilstaan bij hersteltijd, bijkomen van deze dagen. Zowel voor jou als je naaste zijn dit vermoedelijk intensieve dagen. Kun je mensen om je heen vragen om even een uurtje in te springen op 27 of 28 december zodat jij even op kunt laden van alle drukte? Gun jezelf die adempauze, al is het maar even. Het zal je helpen om meer ruimte in jezelf te vinden, waardoor je er daarna weer even tegenaan kan. Bedenk dat veel mensen vrij zijn in de dagen na kerst en jou dus mogelijk wel een uurtje willen helpen.